لوله های زهکشی

 لوله های زهکش PVC:

لوله زهکش PVC بصورت کلافهای خرطومی مشبک و غیر مشبک می باشد که طول کلافها و تعداد سوراخ ها در هر ردیف بنا به سفارش متغیر می باشد. دلیل افزایش مصرف این نوع لوله در کشور این است که با توجه به شرایط آب و هوای کشور با افزودن مواد خاص، مقاومت و استحکام این لوله ها نسبت به شرایط جوی کشور افزایش یافته است. نه تنها در کشور بلکه در سطح جهان این لوله پرمصرف ترین لوله از نوع پلیمری می باشد دلیل این امر نادر بودن لوله سوراخ دار پلیمری است و همچنین متغیر بودن طول و عرض سوراخ ها که مزیتی فوق العاده موثر به شمار می آید، می باشد.
از مصارف و کاربردهای لوله زهکش پی وی سی می توان به استفاده در زمین های کشاورزی به منظور خارج ساختن آب اضافه حاصل از آبیاری یا بارندگی و زمینهایی که به دلایل مختلفی خاک آنها شور یا قلیایی شده است و همچنین اطراف ساختمانها، پل ها، جاده ها و غیره و در زمین های ورزشی یا تفریحی اشاره کرد.

 

مزیت های لوله های PVC زهكش نسبت به انواع دیگر لوله ها:

• عمر طولانی تر آنها نسبت به لوله های سیمانی یا سفالی 
• سبك بودن وزن و حمل و نقل آسان 
• سهولت و سرعت بسیار زیاد در نصب و كارگذاری لوله
• مقاومت در مقابل املاح شیمیایی آب و خاك
• قابلیت انعطاف پذیری
• هزینه های پائین نصب و عدم نیاز به نگهداری

به دلیل Rigid بودن P.V.C احتمـال انسـداد در سـوراخ هـا و همچنـین تغییرات طول و عرض سوراخ ها در لوله های زهكش P.V.C بسیار نادرتر از سایر لوله های پلیمری سوراخ دار می باشد. به همین دلیل لوله های سـوراخدار P.V.C در دنیا به عنوان پر مصرف ترین لوله پلیمری در بخـش زهكـش می باشد و به دلیل كاروگیت بودن لوله ها، تحمـل بـار خـارجی آنهـا (Ring Stiffness) بسیار بالاتر از لوله های صاف می باشد و همچنین منافـذ ورودی یكنواخت میباشد.

 

كنترل كیفیت لوله زهكش PVC:

به منظور انطباق لوله های زهكشی تولیدی با ویژگیهای مورد نیاز تعیین شده آزمایشات زیر بر روی لوله ها انجام می پذیرد:

 

• آزمون مقاومت به ضربه
• آزمون سفتی، دو پهن شدن
• آزمون منافذ آبكش
• آزمون كشش با اتصالات بوشنی
• آزمون ابعاد
• آزمون نشانه گذاری
• آزمون وضعیت ظاهری

 مقاومت در برابر سقوط وزنه:

در این آزمایش، 20 نمونه بطول (5 ±)200 میلیمتر از تولیدات یك شبانه روز بریده شده، پس از ایجاد شرایط دمائی در حداقل یك ساعت و در دمای 0 (±1)، نگهداری می شوند. سپس با رها نمودن وزنه 800 گرمی به ارتفاع یك متر از درون یك لوله بر روی آن، شرایط ایجـاد ضربه فراهم می گردد. در این آزمایش یك مورد از بیست مورد، مجاز به خردشدن یا شكسته شدن میباشد. چنانچه بیش از یك مورد، ترك مشاهده شود، برای چهل نمونه دیگر، آزمایش مجدداً به مورد اجرا در خواهد آمد. در مجموع، حداكثر سه شكستگی مجاز می باشد. هر نمونه می بایست حداكثر 10 ثانیه پس از خروج از دستگاه سرد كننده مورد آزمایش قرار گیرد.

آزمایش كتابی شدن:

در این آزمایش، (5±) 200 میلیمتر از طول لوله، در دو صفحه موازی دستگاه تست كتابی شدن، قرار داده می شود. سپس برای سایز 160 میلیمتر، وزنه معادل 32/64 كیلو گرم به مـدت 21 روز و در شرایـط دمای 2±(23) بـر روی آن اعمــال و تغییر قطـر خارجی لوله اندازه گیری می شود. درصد مجاز تغییـر شـكل قطر اولیه به قطر ثانویه 10% می باشد.

آزمایش كششی لوله های خرطومی بهم متصل شده:

آزمایش، بر روی سه قطعه به طول (1±700) میلیمتر كه هر یك از وسط برش خورده و با كمك بوشن به یكدیگر متصل شده اند، در دمای (2±23) سانتی گراد انجام می پذیرد. ابتدا نمونه برای مدت 15 ثانیه با نیروی 50 نیوتن كشیده می شود. یك دقیقه بعد از آنكه نمونه از كشش آزاد شد، نیروی 10 نیوتن بر آن اعمال و لوله در دو محل به فاصله (5±50) میلیمتر، علامت گذاری می شود. معدل درصد ازدیاد طول ایجاد شده بر اثر كشش، به نسبت طول اولیه برای سه آزمایش، نباید از 10% تجاوز نماید.

اندازه گیری منافذ: 

اندازه گیری منافذ لوله زهكش می بایستی توسط مشاهده چشمی و همچنین طبق آزمون زیر صورت پذیرد. پهنای منافذ آب مطابق مشخصات زیر میباشد:

اندازه باریك 0.2± 0.8 میلیمتر

اندازه متوسط 0.2±1.2 میلیمتر

اندازه پهن 0.2±1.7 میلیمتر

سطح نفوذ آب برای هر متر، می بایستی بیش از هشت سانتیمتر مكعب باشد و منافذ آن حداقل در پنج ردیف بصورت یكنواخت در پیرامون لوله قرار گیرد. معمولاً به گونه ای طراحی می شود كه راه نفوذ آب بواسطه مواد خارجی، مسدود نگردد.

لوله زهكش با پوشش الیاف مصنوعی:

برداشت بی رویه شن و تخریب محیط زیست جهت تأمین شن دانه بندی به عنوان فیلتر لوله زهكشی و همچنین عدم امكان عملی دسترسی به فیلتر شنی مناسب و استاندارد و عدم امكان انجام عملیات شن ریزی استاندارد در محل پروژه از یك طرف و بالا بودن هزینه تأمین شن دانه بندی شده استاندارد و هزینه اجرای پروژه زهكشی با فیلتر شنی از طرف دیگر باعث گردیده كه كشورهای پیشرو در زهكشی اراضی كشاورزی و صنعتی مانند، فرانسه، هلند، انگستان، مصر و غیره پوشش (فیلتر) الیاف مصنوعی را به دلیل بالا بودن معیارهایی مانند نگهداری ذرات، عدم گرفتگی و انسداد فیلتر، استحكام مكانیكی مواد پوشش و معیار هیدرولیكی و طول عمر بهره برداری بسیار بالا جایگزین فیلتر معدنی (شن) نمایند، بطوریكه طی دو دهه اخیر فیلتر معدنی (شن) در این كشورها منسوخ گردیده است و فیلتر مصنوعی متداولترین و رایج ترین فیلتر هوا شناخته شده در پوشش لوله های زهكشی گردیده است.

سرعت اجرای لوله گذاری لوله های زهكشی با فیلتر هوا مصنوعی تقریباً دو برابر لوله ها با فیلتر معدنی بوده و هزینه لوله با فیلتر مصنوعی كمتر از لوله با فیلتر معدنی می باشد و هزینه اجرای پروژه زهكشی با لوله دارای پوشش مصنوعی كاهش قابل ملاحظه ای را دارد.
نوع و پوشش الیاف مصنوعی لوله زهكش براساس مشخصات خاك محل اجرای پروژه تعیین می گردد و معمولاً نفوذ پذیری فیلتر از 300 میكرون تا 1000 میكرون است. پوشش الیاف مصنوعی با وجود دارا بودن مزایای زیاد در مقایسه با فیلتر شنی، نیازمند دقت بسیار بالا در انتخاب الیاف و پروسه تولید می باشد.

نوع الیاف و یكنواختی پوشش لوله و همچنین تركیب الیاف ها از فاكتورهای تعیین كننده یك پوشش الیاف مصنوعی مناسب است.