شاتکریت

شاتکریت چیست؟

 

    

شاتکریت نوعی بتن متشکل از سیمان، ماسه و شن است که به کمک هوای فشرده در محل پاشیده شده و به علت بالا بودن سرعت، به صورت دینامیکی فشرده می‌شود.

بطور کلی شاتکریت به دو صورت مورد استفاده قرار می‌گیرد:

شاتکریت مخلوط خشک (Dry Mix Shotcrete)
شاتکریت مخلوط تر (Wet Mix Shotcrete)

شاتکریت مخلوط خشک (DMS):

در این روش، آب مورد نیاز شاتکریت در مرحله آخر و در حین خروج مواد از سر نازل به آن اضافه می‌شود. از این روش برای کارهای تعمیراتی و روکش به ضخامت کمتر از 10 سانتیمتر استفاده می‌شود. از آنجاییکه در این روش از مصالح سنگی درشت دانه استفاده نمی‌شود، لذا بتن به دست آمده دارای مقاومت مکانیکی بالایی نمی باشد. معایب شاتکریت مخلوط خشک به شرح زیر است:

• به علت نرسیدن آب به همه دانه‌ها، ممکن است بعضی قسمتها هیدراته نشده باقی بمانند.
• گرد و غبار ناشی از پراکنده شدن دانه سیمان در محل کارگاه زیاد است.
• بدلیل نچسبیدن ملات (بدلیل هیدراته نشدن) بخش عمده ای از آن به هدر می رود.

شاتکریت مخلوط تر (WMS):

در این روش بتن آماده به داخل پمپ شاتکریت ریخته شده و پس از انتقال توسط لوله، به سطح کار پاشیده می‌شود. از مخلوط تر، در مکانهایی که مقاومت فشاری بالایی مد نظر است، استفاده می‌شود. در این روش امکان اجرای دیوار بتنی با ضخامت 50 سانتیمتر و سقف به ضخامت 20 سانتیمتر در یک مرحله امکان پذیر است.

مزایای شاتکریت مخلوط تر (WMS) به شرح زیر است:

1- بطور معمول، نیاز به قالب بندی ندارد و بدین ترتیب هزینه‌های قالب بندی و تجهیزات نیروی انسانی و زمان انجام عملیات بطور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. عدم استفاده از قالب سبب می‌شود که کارگر بتواند فضای کار را دیده و بتن را به شکل مناسبی بین میلگردها جای دهد.
2- امکان اجرای سازه‌های بتنی با اشکال منحنی، مدور و غیر منظم (مثل استخر و آبگیر)
3- امکان تثبیت کوه‌ها و صخره‌ها با پوشاندن آنها با یک شبکه مش و پاشیدن بتن روی آنها
4- روکش کردن پایه پلها و لاینینگ تونل‌ها
5- افزایش ضخامت لوله‌های بتنی در محیطهای خورنده و خطرناک در مقابل آتش
6- مقاومت مکانیکی بهتر نسبت به شاتکریت مخلوط خشک
7- چسبندگی بهتر بین بتن و میلگرد
8- کاهش نفوذپزیری و آب بندی مناسب

یکی از کاربردهای وسیع WMS که نیاز به تخصص زیاد ندارد، احداث استخر و آبگیر است. در این حالت، به علت فشار بالای هوا، آب بندی به خوبی انجام شده و نفوذ پذیری بسیار کم می شود.

از کاربردهای دیگر WMS در تعمیرات سدها است. از این نوع شاتکریت می توان در اجرای سرریزها، لاینینگ تونلهای انحراف، روکش کردن بدنه سد (بمنظور تقویت سازه‌ای) و تثبیت دیوارهای حایل و کوه‌های اطراف سد استفاده کرد.